Waarom is niet alles plasticvrij bij Bag-again?

Deze vraag stel ik mezelf regelmatig en deze vraag krijg ik ook af en toe van klanten. Laat ik een poging doen om jullie mee te nemen in mijn gedachten hierover.

Waarom moeten we minder plastic gebruiken? Is helemaal plasticvrij leven nog mogelijk?

Ik ben van mening dat dat onmogelijk is. Bijna overal zit wel iets van plastic in, bijv. in mijn kleding of in de laptop waarmee ik dit bericht maak. Moet je daarom maar stoppen met plastic vermijden? Nee, dat niet. Er zijn namelijk best makkelijke manieren om een deel van het plastic uit je leven te krijgen. 

Is volledig plasticvrij leven noodzakelijk?

Dat weet ik niet. Ik weet wel dat een sterke vermindering van de plastic consumptie nodig is. Ten eerste voor onze eigen gezondheid en ten tweede ter bescherming van onze planeet. Hoe minder plastic we gebruiken voor nutteloze zaken, hoe meer we het kunnen inzetten waar het echt nodig is.

De grondstof voor plastic is aardolie en dit raakt op. Aardolie is geen hernieuwbare grondstof maar een grondstof die opraakt. Het is daarom slim om zorgvuldig om te gaan met deze grondstof. Tot nu toe gaat de productie van plastic uit aardolie echter alleen maar omhoog: er wordt nog steeds ieder jaar fors meer plastic uit aardolie geproduceerd.

Het verminderen van de productie van virgin plastic is niet alleen belangrijk omdat aardolie geen onuitputtelijke bron is, maar ook omdat de productie van plastic uit aardolie een behoorlijke CO2 uitstoot veroorzaakt. (*1)

• De gezondheidsgevolgen van plastic zijn in onderzoek, en ook al zijn de uitkomsten nog niet volledig bekend, je kunt op je vingers natellen dat het invloed heeft op onze gezondheid. Omdat plastic nog niet zo lang bestaat, zijn de problemen die plastic veroorzaakt nog niet bekend uit langlopend wetenschappelijk onderzoek.  Voor wat betreft onze gezondheid is inmiddels wel duidelijk dat we plastic inademen, eten en drinken. (*4) Ook zit het al in ons bloed. (*3) Het is al gevonden in de placenta en in ongeboren baby’s. (*2)
• Duidelijk is dat dieren sterven aan het eten van of verstrikt raken in zwerfafval.
• Wat plastic op de lange termijn aanricht in water en grond, is nog niet duidelijk. 

Daarbij: plastic is een verzamelnaam voor meer dan 250 soorten dus per soort plastic/kunststof verschilt de impact waarschijnlijk. Van deze 250 soorten plastic kunnen er helaas slechts enkele gerecycled worden. (*5)

Nutteloze plastic producten zijn wat mij betreft:

• onnodige/dubbele/overdreven verpakkingen
• wegwerpproducten die eigenlijk helemaal niet nodig hebt.

Deze vallen in de categorie: de gemaks-industrie en de consumptie-industrie (kopen om het kopen).

Waarom dan toch een paar producten in plastic of van plastic in de webshop?

Je kunt je afvragen of bioplastic ook plastic is. Sommige producten in de webshop zijn van bioplastic. Is dat beter dan plastic van aardolie? Tja, enerzijds wel, want de oorsprong is plantaardig. Maar anderzijds: bioplastic kan nog niet gerecycled worden. Dus bioplastic zou je wel goed kunnen gebruiken als het niet in een verpakking (wegwerpproduct voor eenmalig gebruik) zit. Bioplastic voor een gebruiksvoorwerp kan dus een goed alternatief zijn. Bijvoorbeeld voor een tandenborstel die je een paar maanden gebruikt of een zeepmatje dat je een jarenlang gebruikt. 

Afwegingen m.b.t. het gebruik van gerecycled plastic zijn: mooi om te (laten) zien dat hoogwaardig recyclen van plastic dus wel mogelijk is. Je kunt er mooie producten van maken. Maar dus heel veel nutteloze consumptieartikelen op de markt gaan brengen van gerecycled plastic, dat is dan weer onzin. Als kunststof producten die al op de markt zijn, vervangen worden door gerecycled plastic producten, dan lijkt het me een goede oplossing. 

Monostromen van plastic zijn nodig om hoogwaardig te kunnen recyclen. Ik hoop dat de recycling-industrie dat op korte termijn gaat implementeren.

Een voorbeeld van een hoogwaardig plastic product in de webshop is: de Bubble Buddy. 

Daarnaast: het produceren van elk product dat gemaakt wordt, de arbeidsomstandigheden waaronder een product gemaakt wordt, het vervoer van het product, de opslag van het product: alles heeft impact, niet alleen het materiaal dat gebruikt is. Daarom is zo lang mogelijk doen met de producten die je gebruikt, belangrijk. 

Is papier of glas een betere verpakking dan plastic?

Als je kijkt naar de recyclebaarheid: Glas is zeer goed recyclebaar, papier minder dan glas maar nog steeds best goed. Voor papier let je op het FSC keurmerk, dan komt de bijgevoegde verse pulp uit duurzaam bosbeheer. Let bijv. bij toiletpapier op het percentage gerecycled papier (liefst 100%). 

Daarbij komt dat voor glas en papier de sorteerstromen en recycling al jaren heel goed zijn. Dat maakt dat het goed werkt. Voor blik geldt hetzelfde. Kunststof is een ander verhaal: veel wordt niet (hoogwaardig) gerecycled. Kies voor PET zonder sleeve, dat wordt wel goed gerecycled. 

Als je kijkt naar vervoer en opslag komt glas minder goed uit de verf. Het is zwaar en neemt veel ruimte in. 

Ik heb veel gehad aan het boekje ‘klimaatbewust consumeren’ van Karine van Doorsselaer (hoofddocent materialenleer en ecodesign aan de Universiteit van Antwerpen).  

Conclusie:

Hanteer de 7 R:

Refuse: sommige producten heb je misschien niet nodig, koop ze dan niet. Probeer verpakkingsvrij te kopen.

Reduce: van producten waar je niet zonder kunt: koop deze met zo min mogelijk verpakking. En reduceer ook het aantal dubbele spullen in je huis (keukenspullen, make-up, kleding, schoonmaakmiddelen).

Reuse: vervang al je wegwerpproducten door een herbruikbaar alternatief. En hergebruik wegwerpproducten waar dat kan ( bijv. een papieren bekertje op een congres, de hele dag gebruiken of een papieren zakje van de groente afdeling opnieuw gebruiken ).

Repair/Regift/Refurbisch/Repurpose: Repareer wat kapot is, in plaats van het weg te gooien/ te recyclen. Knap het op (verven bijv.) of geef het product een andere functie (vaas wordt lampenvoet bijv.). Geef het kado, verkoop het of doe het naar een tweedehands winkel. 

Recycle: alleen dat wat je niet hebt kunnen weigeren of hergebruiken. Helaas wordt slechts 9% van ons plastic afval gerecycled (volgens Plastic Soup Foundation). Dus recyclen is op dit moment nog niet de oplossing. 

Rot: is composteren/GFT. Gooi etensrestjes niet zomaar weg maar alleen als het echt niet anders kan dan weg te gooien. Ook als je een tuin hebt, kun je proberen niet voortdurend te snoeien, op te ruimen maar de dieren in je tuin een deel van het werk te laten doen (vogels, wormen, slakken enz.) Rot is eigenlijk de recycle cyclus van de natuur zelf.