“Wat een ontzettend goed idee, zeg, van die broodzakken en groente- en fruitzakken. Hoe kwam je daar op? Ja, we hebben inderdaad wel heel veel plastic. Ja, die plastic soep is een groot probleem inderdaad. Daar zouden we echt iets aan moeten doen. Ik weet niet of het wat voor mij is, zo’n broodzak. Maar weet je wat? Ik probeer het wel. Doe mij maar zo’n broodzak.”
Zo gaat het vaak in gesprekken die ik heb met klanten. Soms blijft het bij het beamen van het goede idee. Vaak wordt er een zak gekocht om het toch eens uit te proberen. Regelmatig zijn mensen direct ontzettend enthousiast, omdat ze helemaal voor zich zien hoe ze dit gaan gebruiken en dat ze eindelijk hun steentje bij kunnen dragen.
En dan de praktijk: hoe doe je dat nou? De eerstvolgende keer dat je boodschappen gaat doen, denk je er misschien aan om je zakken mee te nemen. Want je bent toch wel benieuwd hoe het werkt. De tweede keer ging je iets te snel van huis weg en vergat je ze weer.
Het aanleren van een nieuwe gewoonte, waarom is dat toch zo moeilijk?
Vergelijk het eens met de gratis tasjes die per 1 januari verboden zijn. Hoe vaak ben je vergeten om een tas mee te nemen? Hoe lang duurde het voor je gewend was om er meestal één bij je te hebben? Hoe kwam het dat je het ging onthouden?
De trigger bij de plastic tassen is voor veel mensen dat ze er één moeten kopen als ze een tas vergeten mee te nemen. En blijkbaar is de ‘pijn’ van het betalen zo erg, dat men er snel voor zorgt een systeem, een nieuwe routine, te hebben om het niet te vergeten. (Dank u, overheid!) Zo doen veel mensen een klein tasje in hun jaszak of handtas. Ze leggen er een paar in de auto of in hun fietstas. Slim! Je moet het jezelf makkelijk maken om een nieuwe gewoonte aan te leren. Zo kun je de ‘pijn’ van het moeten betalen van een nieuwe tas vermijden.
De ‘pijn’ kan ook zitten in het feit dat je weet dat er bij het kopen van een plastic tas wéér een tas wordt toegevoegd aan die grote berg tasjes die al jaren in jouw kast ligt te wachten op een volgend moment van gebruik, maar waar dat moment maar nooit lijkt aan te breken.
Het vermijden van pijn kan dus leiden tot het aanleren van een nieuwe gewoonte.
Maar ook een beloning kan helpen dit proces te versnellen. Wat voor beloning dan? Het gevoel dat je goed bezig bent, kan een enorme beloning zijn. Of als jij je heel erg ergert aan de tassenberg in je kast van daarnet: dan is jouw beloning dat die berg niet groter wordt. Daarentegen: als jij je totaal niet ergert aan die tassenberg, zal het geen beloning voor je zijn dat er geen tasjes bij komen. En als die 20 cent je niks kan schelen, is dat niet jouw ‘pijn’ en leidt dat niet tot verandering.
Ga op zoek naar jouw persoonlijke beloning. Als je wel wilt veranderen maar het niet zo makkelijk lukt. Welke ‘pijn’ zou jij willen vermijden? Voor welke beloning ben jij gevoelig?
Bij broodzakken is voorstelbaar trouwens dat er ook een beetje ‘pijn’ zit in het gebruik ervan. Iets dat jou tegenhoudt, ook al wil je graag. Namelijk de mening van anderen. De mening van de bakker. De mening van andere klanten. We zijn allemaal min of meer gevoelig voor de mening van anderen. Als je hier gevoelig voor bent, zul je niet zo snel een broodzak gaan uitproberen. De beloning van het gebruik van de broodzak weegt dan niet op tegen de angst voor het ‘oordeel’ van anderen.
‘Pijn’, de trigger waardoor je een nieuwe gewoonte niet oppakt, kan ook zitten in veronderstellingen die je hebt ten aanzien van het nut van een nieuwe gewoonte. In het geval van broodzakken bijv. zoiets als ‘die paar broodzakken dat zet toch geen zoden aan de dijk’. Dit soort veronderstellingen maken dat je geen actie onderneemt. Of als je probeert af te vallen: ach dat ene koekje maakt toch niks uit, of: ik heb nu toch al een paar koekjes op, nu eet ik maar door. Eigenlijk weet je diep van binnen wel dat deze veronderstellingen niet helemaal juist zijn, maar het is makkelijk om ernaar te luisteren en ze als waarheid aan te nemen.
En wat ook belangrijk is: een nieuwe gewoonte aanleren gaat niet zo snel. Je broodzakken en groente en fruitzakken meenemen zit niet na één keer in je systeem. Net als het meenemen van je boodschappentassen ook niet direct lukte. Het is dus ook een kwestie van volhouden en doorzetten tot de nieuwe gewoonte is ingesleten. En dat kan best lang duren. Weken tot maanden.
Maar hé, jij bent toch niet zo’n watje dat dan maar helemaal niet begint!
Wie wil er nou geen doorzetter zijn? Het kan geen kwaad jezelf een beetje uit te dagen. Dat doe je toch ook op je werk of in de sportschool? Die ene minuut langer sporten, of die ene deadline wel halen, of dat moeilijke gesprek met je collega toch aangaan?
Dus: wat motiveert jou? En wat houdt je tegen? En als je dat weet, maak een concreet plan: maak het jezelf makkelijk om jezelf jouw nieuwe gewoonte aan te leren (hang die boodschappentas met zakken klaar) en begin!
That’s it. Just begin.
Ik gebruik deze broodzakken nu anderhalve maand. Ik gebruik ze om het brood te kopen. In het begin heb ik het brood in deze broodzakken ingevroren maar ik vond dat niet een groot succes, het brood werd te snel hard en zowel op school als op het werk is er geen mogelijkheid om het brood op te peppen. Nu doe ik thuishet brood per 6 sneetjes in een hersluitbaar diepvrieszakje (ik ben nog op zoek naar een biologisch afbreekbare versie hiervan), zodat iedereen van ons gezin zijn/haar brood uit de vriezer kan pakken.
Beste Jolande,
wat jammer dat een katoenen broodzak je niet bevalt. Heb je ook onze tips bekeken? Niet bij alle soorten brood gaat het bewaren en invriezen hetzelfde. We hopen dat je toch stapjes minder plastic blijft zetten. De broodzak kun je als je ‘m niet meer voor brood wilt gebruiken, ook gebruiken voor groente en fruit te halen/af te wegen. groetjes Inge